صنایع غذایی یکی از پر چالش ترین بخش های صنعت برای پیاده سازی اتوماسیون است. برخلاف صنایع سنگین که تاکید بر روی قدرت و دوام است، در صنایع غذایی با پارامترهایی مثل دقت، بهداشت، ردیابی محصول و قابلیت شستشو (washdown) و راه حل های فنی اجرای اتوماسیون در این صنعت می پردازد، مخصوصا با توجه به واقعیت های پروژه های داخل ایران.


1- رعایت بهداشت و استاندارد های غذایی

در صنایع غذایی، تجهیزات باید در برابر خوردگی مقاوم، قابل شستشو و فاقد گوشه های تیز و محل تجمع آلودگی باشند. تابلو های برق، سنسورها، کابل کشی و تجهیزات پنوماتیک باید در مواردی استاندارد IP67 یا بالاتر داشته باشند.

به این منظور می توان از تجهیزات با بدنه استیل ضد زنگ مخصوصا استیل 316، کابل های سیلیکونی، کانکتورهای ضد آب و شستی های واش داون در برندهایی مانند  siemens Hygiene و یا Festo استفاده کرد.

2- کنترل دقیق دما، زمان و دبی مواد

در فرآیند هایی مثل پخت، میکس یا پاستوریزاسیون، انحراف جزئی در دما یا زمان می تواند کل محصول را غیر قابل استفاده کند. در این موارد می توان از PID controller داخلی در plc، دیتا لاگر داخلی برای ثبت فرآیند و HMI برای هشدار در مورد انحراف ها استفاده کرد.


3. سرعت بالا و تکرارپذیری فرآیند

در خطوط بسته بندی، پرکن یا چسب زن، کنترل باید با دقت میلی ثانیه هماهنگ شود. به کارگیری سنسورهای سرعت بالا، PLC با اسکن تایم پایین (مانند PLC 1200) و استفاده از Encoder برای همگام سازی با حرککت نوار و محورها.

4. قابلیت ردیابی محصول

ردیابی محصولات تولیدی از الزامات قانونی و صادراتی است. استفاده از بارکد خوان های صنعتی، اتصال PLC به پایگاه داده و ذخیره اطلاعات سری ساخت در هر مرحله از تولید می تواند راهگشا باشد.

5- آموزش اپراتورها و نگهداری ساده

با توجه به تغییر شیفت و سطح فنی، باید رابط اپراتوری بسیار ساده باشد. طراحی HMI ساده با زبان فارسی، نمایش خطاهای قابل فهم و آموزش اپراتورها در حین تحویل پروژه می تواند یکی از راهکارها باشد.

6- قطع برق و حفظ ایمنی مواد غذایی

در صورت قطع برق، مواد غذایی ممکن است خراب یا غیر قابل استفاده گردند. به منظور جلوگیری از این شرایط می توان از UPS برای PLC، HMI و برنامه نویسی برای بازگشت به ادامه فرآیند استفاده کرد.

7- عدم تطابق تجهیزات خارجی با محیط صنعتی ایران

برخی تجهیزات وارداتی با کیفیت بالا اما حساس به نوسانات برق و گرما هستند. راهکار می تواند انتخاب تجهیزات با محدوده وسیع دمایی، استفاده از استابلایزر در تابلو برق و بررسی برندهای تایید شده در پروژه های قبلی باشد.


اتوماسیون در صنعت غذا تنها به معنی "اتوماسیون کردن" نیست، بلکه تلفیقی از دقت، پاکیزگی، ایمنی و سرعت بالاست. تجربه ما در پروژه های مختلف صنایع غذایی نشان می دهد که با طراحی مناسب  تجهیزات استاندارد، می توان خطوطی ساخت که هم قابل اطمینان، قابل شستشو و هم سازگار با الزامات غذایی باشد.